OʻQUVCHI- YOSHLAR OʻRTASIDA INTERNET VA IJTIMOIY TARMOQLARDAN FOYDALANISH MADANIYATINI SHAKLLANTIRISH.
- Автор: Сапарбоев Наврўз
- Май 01, 2024
- 54 кўрилди
XX asrning eng katta kashfiyotlaridan biri bu - xalqaro tarmoq, yaʼni internet bo‘ldi. Bu tarmoq qisqa yillarda televideniye, radio, gazeta va jurnallarni orqada qoldirdi. Dunyo b o‘yicha son-sanoqsiz odamlar internet xizmatlaridan foydalanmoqdalar, axborot almashmoqda, o‘z bilimlarini oshirishmoqda hamda turli masalalarni zudlik bilan hal qilmoqdalar. Bugun yoshidan, qaysi ijtimoiy gurux yoki katlamga mansubligidan katʼiy nazar internetdan foydalanuvchilar xamon ortib borayotgan bo‘lsada, bunda oʻquvchi yoshlarning soni kengayib borayotganligi bu sohada tushintirish va targʻibot ishlari olib borishni taqozo qiladi.
Internet paydo bo‘lgandan beri baʼzilar uni ijobiy baholashsa, baʼzilar salbiy tomonlarini gapiradi. Bu mavzudagi maqbul qarash shuki, internet ham televizor, radio kabi bir vosita. Uni yaxshilikka ishlatsak yaxshi, yomonlikka ishlatsak yomon narsaga aylanadi. Bu yerdagi eng muxim omil - inson omilidir. Chunki inson bir paytning o‘zida to‘gʻri maʼlumot ham, yomon maʼlumot ham tarqatishi mumkin. Uning muqobilida oʻquvchi-yoshlar tushunib tushunmay har qanday yaxshi yoki yomon maʼlumotni qabul qilib olishi mumkin. Demak, oʻqituvchi-murabbiylarning muhim vazifasi internetdan foydalanayotgan yosh avlodga toʻgʻri yoʻlni koʻrsatish, zararli oqibatlardan ogohlantirishdir. Boshqa tomondan esa ijtimoiy tarmoqlarda milliy qadriyatlarimizga zid gʻoyalarni targʻib qilayotgan shaxslar taʼsiriga tushmaslik yoʻllarini oʻrgatishdir.
Taʼlim jarayonlari ham bugungi kunda internet bilan bevosita bogʻlik. Demak bugungi kunda oʻquvchi-yoshlarni bynday maʼnaviy tahdidlardan asramoq kepak. Buning uchun taʼlim tizimidagi ustoz oʻqituvchilarning oʻrni juda katta xisoblanadi.
Ayni paytda, ijtimoiy tapmoklap bilan tygʻpidan-tygʻpi aloka oʻpnatib, boshka mamla-katlapda yashovchi yakinlapi, doʻctlap va tengdoshlap bilan typli coxalapda fikp almashish imkoniyati mavjyd. Bu uziga xoc ijobiy jixati. Shu bilan bipga akcapiyat ijtimoiy tapmoklap oʻz ichiga typli madaniy-maʼpifiy extiëjlapni kondipish imkoniyatlapni bepyvchi blok va gypyxlapni kampab oladi. Bipok keyingi paytlapda ijtimoiy tapmoklap nafakat bip mylokot vocitaci, balki xobbi dapajaciga koʻtapilmokda va ommalashmokda.
Xozirgi kunda yoshlarning 90 foizi asosiy axborot manbai sifatida Internetga murojaat kilmokda. Foydalanilayotgan axborot vositalarining katta kismi asosan “Twitter”, “Facebook”, “Odnoklassniki”, “YouTube” kabi ijtimoiy tarmoqlar va video xamda audioportallarga toʻgʻri kelsa, maʼlum bir kismigina zararli taʼsir etmaydigan, ilmiy, madaniy va maʼrifiy saytlardan iboratligini kuzatish mumkin.
Yoshlarning taʼlim tizimi va tarbiya tizimini maksadga muvofik tashkil etish, tarbiyaviy tadbirlarning samaradorligini oshirish zarur. Zero tarbiya soxasidagi isloxot bugungi kunda eng dolzarb masalalardan biri xisoblanadi. Taʼlim-tarbiya tizimida avvalo yoshlar ongida mafkuraviy bOʻshlik paydo boʻlishiga yoʻl koʻymaslik uchun ularda tashki gʻoyaviy taʼsir va xurujlardan ximoya kiladigan mustaxkam mafkuraviy immunitet shakllantirishi lozim. Shu oʻrinda, internetdagi ongga ziyon yotkazuvchi takiklangan, axlokni buzuvchi saytlar-dan ximoyalanish, ularni ajrata olish kerak. Buning uchun koʻyidagilarni amalga oshirish zarur:
- taʼlim-tarbiyani uygʻunlashgan xolda olib borish, yoshlarni nafakat bilimli balki maʼnaviy, axlokiy jixatdan yetuk shaxs sifatida voyaga yetkazishning taʼsirchan pedagogik texnologiyalarni ishlab chikarish va taʼlim muassasalari faoliyatida ularni faol qoʻllanilishini taʼminlash;
- taʼlim jarayonida yoshlarni turli yot gʻoyalar taʼsiridan, axborot xurujlaridan, "ommaviy madaniyat"ning salbiy taʼsiridan ximoya kilish maksadida ularda vatanparvarlik, yurtga sadokat va uning takdiriga daxldorlik tuygʻularini singdirish kabi masalalarga aloxida eʼtiborni karatish;
- yoshlarning bush vaktlarini mazmunli utkazishda ularni yomon yullarga kirib keti-shidan saklashda maktabdan tashkari taʼlim-ning shakllarini tubdan yangilash;
- taʼlim muassasalarining pedagog oʻkituvchilarning ota-onalari bilan alokalarni kuchaytirish, xozirgi globalla-shuv sharoitlarining salbiy okibatlari yuzasidan ota-onalar urtasida tushuntirish ishlarini yoʻlga koʻyish;
- oʻkuvchilarning boʻsh vaktini mazmunli tashkil etishda oila va maktab xamkorligini kuchaytirish;
- yosh avlod maʼnaviyatini yuksaltirishda kitobxonlikni targʻib kilish mexanizimlari joriy etildi.
Shuning uchun xam axoli va yoshlar oʻrtasida kompyuter texnologiyalari va internetdan samarali foydalanish maksadga muvofikdir. Buning isboti sifatida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev tomonidan qabul qilingan "Yoshlar maʼnaviyatini yuksaltirish va ularning boʻsh vaqtini mazmunli tashqil etish boʻyicha 5 ta muxim tashabbusi"ning uchinchi tashabbusida "Axoli va yoshlar oʻrtasida kompyuter texnologiyalari va internetdan samarali foydalanishni tashkil etish"ga karatilganligi belgilangan.
Sayyora Abdikarimova,
“Yuksalish” umummilliy harakati Xorazm viloyati boʻlinmasi rahbari
